tirsdag 26. desember 2017

Rikard Berges arkiv og samlingar ved Telemark Museum og på www.telemarkskilder.no

 Av Tor Kjetil Gardåsen

Trykt i Årbok for Telemark 2015


I Årbok for Telemark i 1988 hadde eg ein artikkel med tittelen «Litt om Rikard
Berges handskriftsamling ved Fylkesmuseet for Telemark og Grenland».
Artikkelen gjorde greie for dei arkiv og samlingar etter Rikard Berge som var
blitt kjøpt inn til Fylkesmuseet frå Rikard Berge sine arvingar etter at Berge
døydde i 1969. Artikkelen gjorde greie for kva desse arkiva og samlingane inne-
heldt, korleis dei var ordna og på kva måte ein kunne finne fram i materialet.
Bakgrunnen for at det no kjem ein ny artikkel er at det sidan 1988 har skjedd
svært mykje når det gjeld materialet etter Rikard Berge. For det første har det
kome meir materiale til museet frå Berge sitt hus i Frogner Ring 18 i Skien. Det
er Vigleik Kleven, Berge sin dotterson, som har sytt for å få dette materialet til
museet. Mykje kom inn i åra 2011 og 2014.
Den andre viktige hendinga er at Høgskolen i Telemark som ein del av prosjek-
tet Telemarkskilder frå 2011 har scanna materialet etter Rikard Berge og lagt det ut på prosjektet si nettside. Det er svært gledeleg at Høgskolen ønskte å prioritere Berge sitt materiale. Blant andre arkiv som er lagt ut i Telemarkskilder kan nemnast arkivet etter familien Aall med m.a. statsråd Niels Aalls arkiv. Elles
inneheld www.telemarkskilder.no eit allsidig arkivmateriale med gamle aviser,
organisasjonsarkiv o.a.
Utlegginga på Telemarkskilder er eit stort og viktig skritt i retning av å gjere
Rikard Berge sitt materiale tilgengeleg. Høgskolen si avdeling på Notodden ved
bibliotekar Gerd Simones og innleid arbeidshjelp (studentar og andre) klarte i
løpet av få år å scanne seg gjennom det veldige materialet med bortimot 700
skrivebøker i hovudmaterialet og om lag 110 av Berge sine registerbøker (emne-
katalogar).


Vår største kulturgranskar?

Rikard Berge var fødd i Rauland i 1881 og døyde i Skien i 1969. Han vaks
opp på Berge hjå morfaren, Rikard A. Berge (1815-1902). I ung alder hadde
han tatt til å samle inn munnleg tradisjon og nedteikna stoff av etnologisk,
folkloristisk, personal- og slektshistorisk og kulturhistorisk karakter i vid
meining. Dei første nedskriftene blei etter det han sjølv har notert i den første
av skrivebøkene sine gjort i 1897. Han var da 16 år gamal.
Berge tok lærareksamen på Notodden og var lærar i Kviteseid ei tid. Medan han
var her tok han del i å skipe bygdemusea i Kviteseid og Fyresdal. På denne tida
var han og i full gong med å nedteikne tradisjonsmateriale i telemarksbygdene.
Han gjorde dessutan reiser til arkiva i København for å ta avskrifter av doku-
ment som omhandla Telemark.
I 1916 vart han konservator og styrar av Fylkesmuseet for Telemark og Grenland.
Han var da ein etablert og respektert granskar av folkeminne og folkekultur.
«Rikard Berge var folkekulturgranskar i vid meining – museumsmann, tradi-
sjonssamlar, tekstutgjevar og forfattar,» skriv Magne Myhren. Av det omfatt-
ande forfattarskapet hans kan ein trekke fram kulturhistoriske monumental-
verk som Norskt Bondesylv og Vinje og Rauland, folkloristiske arbeid som serien
Bygdedikting fraa Telemarki og Norsk sogukunst og spelemannsbiografiar som
Myllarguten og Gibøen. I stil og uttrykksmåte ragar språket til Berge høgt som
sakprosa.
Det veldige livsverket hans på nær sagt alle område lar seg knapt femne korkje
i artikkel eller i bok. Her skal vi berre ta opp ei side, dei tradisjonssamlingane
han har etterlete seg.

Arkiva etter Rikard Berge

Det var i 1970 at Fylkesmuseet for Telemark og Grenland tok over hovuddelen
av det handskrivne materialet etter Rikard Berge. Det var Halvor Landsverk,
da styrar ved Fylkesmuseet, som m.a. med midlar frå Norsk Kulturfond, sørga
for å få kjøpt inn materialet. Eit stort kulturhistorisk stofftilfang frå Telemark
var dermed sikra. Utanom det skriftlege materialet omfatta samlinga voksrull-
opptak av spelemenn og kvedarar.
Rikard Berge sitt materiale hadde vore nærast legendarisk i Telemark. Den
første nummererte boka, bok nr. 1, «Memoarer» er datert 1900. Rett nok hadde
Berge bruka frå materialtilfanget sitt i dei mange artiklar og bøker han ga ut
gjennom åra. Likevel omfattar materialet langt meir enn det som nokon gong
har kome på trykk.

Det er to hovudregister til materialet:

I.   
Rikard Berge sine eigne katalogar
Dei om lag 800 skrivebøkene som Berge skreiv ned i utgjer sjølve hovud-
materialet. Som den systematikaren Berge var laga han imidlertid sitt eige svært
omfattande register til dette materialet. Berge sitt register til innhaldet i skrive-
bøkene er eit stikkordregister etter emne. Registeret er på kring 110 skrivebøker
(katalogar), nummererte med romartal og med kvart sitt emne (sjå døme nedan-
for). På kvar bokside er det ført opp understikkord og tilvising til i kva for ei av
skrivebøkene og på kva for side i boka det er å finne stoff om akkurat det emnet.
For kvart stikkord kan det vere mange referansar til bøker og sider. Her er nokre av emna i katalogane:
Katalogar over stoff til bygdebøker
«Telemark og Grenland Fylkessoge» «Allmenne emne som kjem igjen i fleire
bygdar» «Katalog yvi bygdesoge Vinje og Rauland» «Katalog yvi Seljord Soga»
«Katalog yvi Kviteseid Soga» «Katalog yvi Molands sogo (Fyresdal og Mo)».
Katalogar over etnologiske emne
«Byggekunst» «Køyrereiskap» «Hus og heimil, ljos og ljosstell» «Norsk Bonde
-maaling, (Numedal, Hallingdal, Austlandet med Øysterdalen, Gudbrandsdalen
og Valdres)» «Klædebunad» «Reinleiksstell, vask o.a.» «Katalog yvi matlaging»
«Katalog yvi norskt bondespel» «Katalog yvi leikir» «Norsk saum og vevnad»
«Katalog yvi ølbollerim» «Huslydliv paa Island i sogetidi»
Folkloristiske emne «Folkemedicin» «Norsk Folketru» «Naturdyrking» «Bergvette» «Vatsvette» «Mannevette» «Trolldom» «Eld- og luftvette m.m.» «Historske segnir» «Segnir fraa Gudbrandsdalen, Øysterdalen, Austlandet m. v.» «Katalog yvi folkevisur» «Katalog yvi gamlestev» «Katalog yvi slatterim» «Katalog yvi baansullar» «Katalog yvi bygdedikting» «Yvisyn yvi samlingar og samlarferdir» «Katalog uvi sogemenner» «Tussar».

II.    
Fortløpande register utarbeidd ved Institutt for folkeminnevitskap/
Norsk folkeminnesamling i 1970-åra. Database med registeret
I 1970-åra, kort tid etter at materialet kom til Fylkesmuseet, vart dei folkloristiske
delane av materialet fotostatkopierte ved Institutt for folkeminnevitskap ved
universitetet på Blindern i Oslo. Det vart tatt tre fotostatkopiar: ein til Norsk
folkeminnesamling, ein til Akademiet i Rauland (no Høgskolen i Telemark,
avdeling Rauland), seinare overført til Lokalhistorisk arkiv i Vinje kommune
på Høgskolen i Telemark, avdeling Rauland, og ein til familien etter Rikard
Berge. Den siste kopien har så langt blitt oppbevart ved Fylkesmuseet. Kopiane
vart lagde i konvoluttPersonkort med tilvisingar til materialet.
Boknummer er i romartal, sidenummer i
vanlege tal.
Framside på ei av Berge sine registerbøker (katalogar), «Bergvette» og eksempel på sider med reg-
isteropplysingar.ar med påskrive bok- og sidenummer. Fylkesmuseet batt
seinare arka inn til større bøker for å gjere dei lettare å bruke.
I samband med kopieringa av materialet laga Velle Espeland, som sto for
kopieringsarbeidet ved folkeminnesamlinga, eit fortløpande oversyn over
innhaldet i bøkene. Dette er ei detaljert liste over innhaldet side for side i
bøkene.
På 1980- og 1990-talet blei denne handskrivne fortløpande nedteikninga skrive
inn i eit databaseprogram. Dette blei gjort av Margit Haukvik ved Fylkesmuseet.
At dette kom over i databaseform gjorde at materialet no vart digitalt søkbart og sorterbart. Databasen inneheld dei fire emnfelta bok nr., side nr. tittel på bok
og innhald på side.
Databasen fyller over 13000 innførslar, så både Velle Espeland og Margit
Haukvik har gjort ein stor jobb. Saman med Berge sitt eige emneregister i dei
110 katalogane er denne databasen det viktigaste hjelpemiddelet for å finne
fram i materialet, t.d. dømes kva som er skrive ned i ei bygd, ein gard, om eit
emne osb. Databasen er førebels lagt under Arkivportalen, ei felles nettside for
norske arkiv. Det er laga lenke til den frå Telemark Museum si heimeside.
Side av Velle Espeland si fortløpande registrering av Rikard Berge sine nedteikningar.
Registreringa vart gjort i samband med fotostatkopieringa i 1970-åra.
Ein tar imidlertid sikte på å leggje databasen inn i eit eige databaseprogram og
deretter leggje han inn under Telemarkskilder saman med det andre.
Innhaldet i materialet
Rikard Berge si handskriftsamling er stor og omfattande, og ingen har eit
fullstendig oversyn over ho. Berge skreiv ned i skrivebøkene sine stort sett
i kronologisk ordning og let dei gå inn i samlinga etter kvart som dei vart
fullskrivne. Dei fleste bøkene har Berge sjølv skrivi, t.d. når han var på
samlarferd til ein stad. Desse bøkene kan ha titlar som «Oppskrifter fraa Veum
– Laardal 1913», «Oppskrifter fraa Øifjell, Rauland 1914 – 15» eller «Dalane
(fatiggarden)». I tillegg er det bøker i materialet som er skrivne av andre og
sendte til Berge, som «Uppskrifter fraa Mo av H. G. Kaldbast 1917-20»,
«Oppskrifter fraa Gjerstad, skrivne av Lars Skeldsø», «Oppskrifter av Nils O.
Dalen, Øvre Bø, 1914 – 19» osb. Eller det er bøker der kona, Johanna Bugge
Berge, har samla stoffet, som t.d. ei bok med viser, bånsullar, slåtterim, leikar
og kulokkar samla inn i Gudbrandsdalen og Vågå. Elles inneheld samlinga òg
anna stoff, t.d. originalmateriale i form av eldre visebøker og skillingstrykk.
Geografisk går materialet langt utanfor Telemark, t.d. har han motteke skrivne
bøker frå heimelsmenn i dei fleste nabofylka.
Kva slag hovudgenrar av stoff finn vi i Rikard Berge sitt materiale? Det meste er
naturleg nok knytta til bygdekulturen, der han hadde sitt sterkaste interessefelt.
Det er lite stoff frå t.d. by-, kyst- eller industrikulturen. Innafor bygdekulturen
er det derimot fleire genrar som merkar seg ut.
I materialet fins det stoff om folkekunst, snikring, timbring, svarving, smedarbeid («Sylv, jarn, gravst, mekanik»), om handverk, som myrjarnbrenning og kunsten å lage tynsleljå, kruthornskurd og sliremakararbeid eller om folkemusikk som slåttar og stoff om spelemenn. Mykje av stoffet som er samla på reiser har dessutan karakter av kulturgeografiske registreringar der det vert opplyst at på den og den garden er det kiste måla av den og den målaren, loft skoren av den og den treskjeraren osb. Vi finn registreringar frå ein stor del av bygdene i
Telemark.
Stoff om personar og ætter er samla inn som grunnlag for ættesoger. Det kan
vere om Berge-ætta, eller «Bergsingane», Svalastogætta og Juve-ætta i Øyfjell.
Dette materialet er vel serleg samla med tanke på ættesogedelen i bygdebøker,
t.d. i bydebøkene for Vinje og Rauland. Ei av skrivebøkene har tittelen
«Erindringer om merkelege begivenheder, slægter, personligheder». Her er òg
bøker med avskrift frå kyrkjebøkene, t.d. for Rauland og Vinje, Grungedal
og Nesland mellom 1717 og 1814. Dette personalhistoriske stoffet gir oss òg
innsyn i særtrekk ved personar, som Bratt Bjørnsson som var så ørande liten,
Olav Lindeviki, ein sterk og spretten kar, eller om Svein Sondovlid, som «var
ein rev».
Det er nok likevel innafor den folkloristiske genren at mykje av stoffet i Rikard
Berge sine nedskrifter ligg. Her utgjer dei nyare folkelege visene ein stor del,
viser med titlar som «Aa Margjit Norgarden gjeng aa masar», «Reve visa», «Eg
veit ein liten gut han heiter lille Jon – », «Ein skreddare mæ sin naal og traa
– » osb. Nyare og eldre viser, «Laagfolkeleg poesi» (Skillings-dikt), «Visur og
reglur», «Visur og tonar», som er nokre nemningar Berge gir dette stoffet, er
rikt representert. Ikkje alle vil kan hende vurdere alt dette nyare visestoffet like
høgt. Det som er nedteikna i bøkene er skrive ned etter kvart som den som den
som fortalde kom på det, og Rikard Berge har freista flittig å notere seg det
han fekk fortalt, eller tatt vare på det han fekk sendt, utan noko vurdering av
stoffet der og då. Han var nok sjølv merksam på at kvaliteten av det han fekk var ujamn, i forordet til Norsk Visefugg frå 1904 skriv han dette: «Vil ein i vår tid ut
på sank etter verkeleg folkedikting, so fær ein snart kjenne, d` er lite lønnsamt
arbeid. Ein maa skrapa botnen av den kista, ein for 50 aar tilbakar fann full av
store rikdomar. Og finn ein eitkvart henta gullkorne, so fylgjer der so mykje bys
attaatt.» Han skriv at Landstad ynskte seg attende til Willes tid. «Eg for min
part ynskjer meg attende til Landstads tid (1850)».
Desse invendingane må likeve ikkje kome i vegen for rikdomen i stoffet han
samla. Det er folketru og folkemedisin, segner om spøkeri, leikar og kulokkar,
barnerim og regler, ordtak og segner, gåter og stev. Og den humoristiske
undertonen ligg sjeldan langt unna, t.d. i segner som «mannen som fekk operert
bort samvitet sitt og vart sakførar».

Katalogar og avskrifter

Utanom serien med dei nummererte skrivebøkene finst det ein eigen serie med
katalogar og avskrifter. Desse kom inn til museet i 2011 og 2014 og har ein
eigen nummerserie med romartal. Ved museet er desse ordna i askar med num-
mer frå 1 til 14. Dei inneheld avskrifter av t.d. bøker og viser, skifte, tingbøker,
avskrifter frå Sophus Bugge, Moltke Moe og L. M. Lindemann sine samlingar,
kladdar og manuskript til Berge sine bøker og mykje anna av ulikt slag.

Upubliserte bokmanus

Eit par upubliserte manus av Rikard Berge kan vere verd å nemne. Dette er
manus til ei bok Vinje og heimbygdane og manus til Norsk samlerbog af Richard
Berge
(Båe Ask 12). Norsk samlerbog er ei handbok i arbeid med musé og
samlingar og inneheld mange tankar om korleis slikt arbeid bør gjerast. Manuset
Vinje og heimbygdane er eit manus som hadde fortent ei publisering, t.d. i ei
lokalhistorisk årbok, ein skriftserie eller som ei eiga bok utgjeve av historielag
eller andre.

Opptak med fonograf på voksrullar

Kring 1912 kjøpte Berge seg fonograf med det føremål å gjere lydopptak av
spelemenn og kvedarar. Skåpet med fonografrullane. Rullane ligg i papphylster
som er merka med slått, spelemann og opptaksår.
Frå åra mellom 1912 og 1923 fins det opptak på 233 rullar, gjerne med fleire
opptak på kvar rull. Den som det er flest opptak av er spelemannen Knut Dale
frå Tinn, i alt kring 100 rullar. Nokre slåttar er òg spela av Johannes Dale.
Andre spelemenn er O. og Knut Fyrileiv. Kvedarar er «mor» (mor til Berge,
Sigrid Rikardsdotter Berge (1854-1943)?). Side av maskinskrive liste over alle voksrullopptaka mellom 1912 og 1923, i alt 233 rullar. «K. D.»
står for Knut Dale, som har spela inn ein stor del av slåttane.
Namna på spelemann og kvedar er skrivne utanpå papphylsteret saman med
namnet på slåtten og opptaksår. Etter at rullane kom til museet vart det laga ei
maskinskriven liste over opptaka.
På 1970-talet blei rullane overspela av ein representant for Riksfonoteket i
Stockholm. Dei blei spela over på spoleband. Desse er seinare blitt kopierte
til kassettband og vidare til digitalt format. Det er kopiar av dei i Telemark
Museum og Folkemusikkarkivet i Telemark. Dette er førebels den einaste inn-
spelinga av heile materialet. Nasjonalbiblioteket i Mo i Rana har seinare spela
over på nytt einskilde opptak, m.a. for balladeprosjektet, ein del av dokumenta-
sjonsprosjektet ved Universitetet i Oslo.
Den som høyrer på rullane vil snart merke at her er det mykje av både hakking
og skraping. For eit utrena øyra kan det vere vanskeleg å oppfatte at dette er
musikk i det heile teke. Trena folkemusikarar meiner imidlertid at dei har nytte
av opptaka som ein innfallsport til gamle slåttar og den nedarva spelemåten.
Det har vore på tale at rullane burde spelast over på nytt med ny teknologi no 40
år seinare. Det er likevel uvisst om ein vil få vesentleg meir ut av originalrullane
enn det ein gjorde på 1970-talet.
Når det gjeld opptaka fins det ei interessant bok, registerbok nr. 88 «Um upp-
takingi». Her har Berge ført inn utsegner og vurderingar knytt til dei einskilde
opptaka med merknader som «Ikkje fullgod» (3b Ragnhild Hægard), «Sjeldsynt,
godt, noko sterkt innsp.» (9 Luraas-slaatt) «Er uppteken 1⁄2 + 1 gong, seinste
gongen med noko hakk, so han er kje godt innspela» (6 Paal (Lytnantdrengen))
«Ikkje fullgod, hakkar på slutten» (16 Luraasslaatt) «Klen, hogg og dauvetok»
(15 Rjukanfoss) «Tolleg mange hopp» (14b Hellosen).

Johanna Bugge Berge sine teikningar av folkekunst

 Kona til Rikard Berge, Johanna Bugge Berge, var fødd i Christiania i 1874 og var
dotter av professor Sophus Bugge. Johanna og Rikard trefte einannan i Kviteseid
og gifta seg i 1908. Johanna var utdanna i målarkunst, m.a. ved Den kongelige
Tegneskole i Kristiania og var elev hjå Harriet Backer, Gerhard Munthe og
Erik Werenskiold. I Telemark har ho mellom anna måla ei rekke portrett av
amtmennar og fylkesmennar i fylkestingssalen på fylkehuset og kopiert portrett
av slektene Løvenskiold, Aall og Cappelen til dei slektshistoriske romma på
Søndre Brekke.

Johanna var med Rikard på samleferdene, og mens Rikard skreiv ned etter
heimelsmennene sine, sat Johanna og gjorde skisser og teikningar av gjenstandar,

hus og innbu, i første rekke ting med dekor og folkekunstmotiv som kister,
skåp, drakt, tekstil, smiarbeid o.a. I ein handskriven katalog «Bilæt-emne» fins
det registreringar av Johanna sine teikningar. Registreringa omfattar i alt 1518
nummer.
Om lag ein tredel av teikningane og akvarellane er i dag i Lokalhistorisk arkiv i
Vinje kommune, dit dei vart innkjøpte saman med bøker frå Rikard Berge sitt
bibliotek på 1970-talet. Lokalhistorisk arkiv ved Ingrid Skjøtskift har laga ei
liste over nummera på dei teikningane dei har. Ein annan tredel er i Telemark
Museum, dit dei kom i 2011. Kari Bjercke har laga ei liste over nummera på
desse teikningane, som også er digitalt avfotograferte av museet. Til saman er
altså om lag to tredelar av Johanna sine teikningar i protokollen «Bilæt-emne»
oppbevarte i arkiv og musé.

Rikard Berge sine fotografi

Ein var lenge kjent med einskilde fotografi som Rikard Berge hadde tatt, men
ikkje kor mykje han fotografera. I 2011 blei imidlertid Berge sitt negativarkiv
levert til Telemark Museum. Bileta var på glasplate og bladfilm, og kvart
negativ var nummerert og ført inn i protokollen «Bilæt-emne» under bolken
«Fotografi». Til saman er det registrert 425 opptak her.
Bileta er i hovudsak av hus, innbu, gjenstandar og folkekunst. Innimellom finst
det fine bilete av persongrupper. Slik fotodokumentasjon har sjølvsagt stor verd
der dei tinga som er fotografera ikkje finst på staden lenger.
Protokollen inneheld òg ei liste «Fotografi (Kopiar utan negativ)». Desse er
ikkje tatt av Rikard Berge. Ei fjerde liste er «Øystein Vesaas kopiar paa Brekke
Museum».

Rikard Berge sitt bibliotek

Rikard Berge hadde eit stort bibliotek. Spøkefullt blei det sagt at Berge hadde
to val, anten å flytte til Kristiania der Universitetsbiblioteket låg, eller å etablere
sitt eige universitetsbibliotek heime hjå seg. Han valde noko i retning av det
siste.
Biblioteket låg i andre etasje i Berge sitt hus. Etter at Berge var død kom ein
del av tidsskriftene til Fylkesmuseet, medan ein del bøker, m.a. samlinga av
bygdebøker frå heile landet og bøker om kunsthandverk, til saman om lag 200
titlar, vart kjøpt inn til det nystarta Akademiet i Rauland. I dag er dei i Vinje
lokalhistoriske arkiv. Ein del av teikningane etter Johanna Bugge Berge blei
kjøpte inn samtidig.
I 2012 var det ein stor bokauksjon over bøker etter Rikard Berge hjå Eek i Skien.
Til auksjonen utarbeidde Eek ein katalog med alle titlane. Denne gir eit oversyn
over kva Berge hadde i sitt bibliotek. Nokre av bøkene blei på auksjonen kjøpt
av Telemark Museum og Vest-Telemark museum. Alt som ikkje vart selt blei
etterpå gitt til Telemark Museum. Også på dette området har lokale muse og
arkiv mottatt mykje etter Rikard Berge.
I nokre av bøkene hadde Berge gjort eigne notatar. Desse bøkene vart
avfotograferte av Telemark Museum før auksjonen, slik at denne informasjonen,
med m.a. referansar til litteratur og eigne nedskrifter, er tatt vare på.

Avslutning

Ein reknar med at det aller meste av materialet etter Rikard Berge no er sikra i
arkiv og musé. Det veldige stofftilfanger blir i ei kjelde å ause av i generasjonar.
Men stoffet krev granskarar med tolmod, interesse og maurflittige arbeidsrutiner.
Det er tusenvis av sider som må skumlesast, både i register og hovudmateriale,
om ein vil hente fram stoff om eit særskilt emne. Det kostar slit å få noko ut
frå Berge-materialet. Den som gir seg i kast med det vil som løn få føle veldet,

dimensjonane og perspektiva hjå denne store kulturgranskaren.




Litteratur:

Gardåsen, Tor Kjetil: «Litt om Rikard Berges handskriftsamling ved
Fylkesmuseet for Telemark og Grenland» Årbok for Telemark 1988.
Hundre år på Brekke. Porsgrunn 2009.
Myhren, Magne: «Rikard Berge (1881-1969)». Norsk biografisk leksikon. 1999-
2005.
Ormebrek, Sigrid Ljosdal: Johanna Bugge Berge. 120 års minne. Øyfjell 1994.
Nettadresser
https://www.telemarkskilder.no/
https://www.telemarkmuseum.no/

Bilete

Rikard Berge i arbeid. TGM-B.19403

Gløtt inn i skåpet med metallboksane.
Berge oppbevara dei meir enn 700 klad-
debøkene i kjeksboksar av blikk frå Sætre
kjeksfabrikk. Kanskje var tanken bak valet
av metallboksar at desse skulle stå mot var-
me dersom det vart brann. Vi får berre vere
glade for at Berge aldri fekk høve til å prøve
branntryggleiken i dei tunne metallplatene
i praksis.


Ein kikk ned i ei av boksane med skrivebøkene.
Bøkene er nummererte med romartal frå I og
oppover og boksidene med vanlege tal. Boksane
har lok med pålodda hengsle og klaff for hengelås.



Personkort med tilvisingar til materialet.
Boknummer er i romartal, sidenummer i
vanlege tal.
Framside på ei av Berge sine registerbøker (katalogar), «Bergvette» og eksempel på sider med registeropplysingar.



Rikard Berge sin
fonograf.
Telemark Museum. 


Sokkesaum fraa Huse, Heitdal. Akvarell frå 1910 av Johanna Bugge Berge. Reg. nr. 337.
Hallvord Dalane: Skaapspegil 1853. Hardthol, Seljord.
Akvarell frå 1910 av Johanna Bugge Berge. Reg. nr. 357.
Rosemåla hengeskåp frå Tinn dat.
1804. Akvarell frå 1918 av Johanna
Bugge Berge. Reg. nr. 845.
Registerprotokollen «Bilæt-emne» med registrering av
Johanna Bugge Berge sine teikningar og Rikard Berge sine
fotografi.
Sider frå protokollen «Bilæt-emne» med registrering av
Johanna Bugge Berge sine teikningar av folkekunst o.a.
Teikningane er førte inn i desse rubrikkane: 1. Nr. 2.
Tingen, slag, namn, maate, 3. Kunst-mann, handverkar,
verkstad 4. Tid, aar 5. Bygd, gard, rom 6. Eigar, fyrre eigar
7. Aar kopiera 8. Kva slags kopi 9. Kven kopiera.
Eksempel på innføring: «21 Sidemotiv paa sendingskurv, K. Østerholt, Eikja, Bø, Telem., Augund
Eikja, Akvarel J. B.»

To sider frå protokollen Bilæt-emne med registrering av fotografi tatt av Rikard og Johanna Bugge
Berge. Fotografia er ført inn under desse rubrikkane: Nummer, Namn og ting, Aar, Brukeleg i
kopi, el. teikn, Heimstad, Eigar, Aar teki, Av kven, Negativ ell. kopi.
R.B 136 Felland. Felland i Mo. Foto: Rikard Berge 1911.
R.B 201(1av 4 pl) Folk på Berge i Rauland. Gamle Rikard Berge nr. 2 frå høgre.
Foto: Rikard Berge 1906.
Årbok for Telemark 2015
R.B 545. Jon Sollids huslyd, Åmotsdal. Foto: Rikard Berge 1924.

Tor Kjetil Gardåsen

Fødd i Skien i 1950. Mag. Art. i etnologi 1976. Førstekonservator NMF. Tilsett ved Telemark Museum frå 1976. Har skrive ei rekke bøker og artiklar om lokalhistorie og norsk kulturhistorie.